زنبق که در انگلیسی با نام Dwarf iris شناخته می شود، گیاهی چند ساله است که در سراسر جهان کشت می شود. این گل رنگ های بسیار متنوعی دارد. گل زنبق زرد، بنفش، آبی، نارنجی و … از رنگ های آن هستند. هر گل 6 عدد گلبرگ ، 3 عدد پرچم و 3 عدد برچه دارد. در واقع گل دو جنسی است و هم پرچم و هم برچه روی یک گل دیده می شود. ارتفاع زنبق بین 20 تا 5 سانتی متر متغیر است. یکی از خصوصیات جنس زنبق داشتن ریزوم یا پیاز (سوخ) است. بیشتر زنبق ها دارای ریزوم هستند اما تعدادی هم سوخ دارند. از زنبق های سوخ دار به عنوان گل شاخه ای استفاده تجاری می شود.
خواص گل زنبق
زنبق خواص بسیار مفیدی برای سلامت انسان دارد. از جمله این که بدن را سم زدایی می کند و در افزایش ادرار موثر است. ریشه آسیاب شده زنبق به همراه آب ضمادی برای درمان ناراحتی های پوستی مانند زخم و … است. چای زنبق هم فواید بسیاری دارد. این چای باعث تحریک کبد می شود و به درمان هپاتیت و یرقان کمک می کند. نوشیدن چای زنبق باعث سلامت پوست شده و در درمان آکنه موثر است. می گویند چای زنبق به کاهش وزن هم کمک می کند. یکی دیگر از خواص گل زنبق کمک به درمان دردهای روماتیسمی است.
شرایط نگهداری گل زنبق
نور
زنبق گیاهی نور دوست است. در دوران رشد علفی نور کمتر و در دوره گلدهی باید نور کامل دریافت کند. البته نور دریافتی گیاه باید غیرمستقیم باشد تا موجب آسیب آن نشود.
آبیاری
بهتر است خاک زنبق را مرطوب نگه دارید. البته نه این که خاک همیشه خیس و غرقاب باشد. در کل زنبق نیاز آبی متوسط دارد و در دوره گلدهی 2-3 بار آبیاری در هفته کافی است.
دما
انواع گل زنبق گیاهانی مقاوم به سرما هستند. در واقع پیازهای بالغ بعد از اتمام دوره گلدهی تحلیل می روند و گیاه پیازچه های جدید تولید می کند. بنابراین می توان در پایان فصل گلدهی، پیازها را از خاک خارج کرد و برای سال آینده نگه داشت. زنبق هایی که ریزوم دارند نسبت به انواع پیازدار نیاز بیشتری به سرما دارند. برای کنترل کردن زمان گلدهی می توانید پیازهای زنبق را در فصل زمستان در فضای آزاد و هوای سرد قرار دهید. سپس در فصل بهار آن ها را به محیطی گرم با نور کافی منتقل کنید تا به گل بروند.
خاک
مخلوط خاک باغچه، شن و ماسه به همراه ورمی کمپوست یا کود حیوانی خاک مناسبی برای کاششت زنبق است. برای بهتر شدن زهکشی خاک مس توانید مقداری کوکوپیت و پیت ماس هم اضافه کنید.
کوددهی
بعد از مشاهده اولین غنچه گیاه می توانید کوددهی را آغاز کنید. به این صورت که هر دو هفته یکبار با کود npk (مثلا 30-5-15) تغذیه کنید. کوددهی را تا پایان دوره گلدهی متوقف نکنید.
گلدهی
زنبق از اواسط بهار تا اوایل تابستان گلدهی دارد.
